Na mocy przepisów ustawa z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1730 z późn. zm.) wprowadzone zostały – z dniem 1 września 2022 r. – zmiany w treści przepisów ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2023 r. poz. 984 z późn. zm.) w zakresie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli.
Obecnie nauczyciele rozpoczynający pracę w zawodzie stają się nauczycielami początkującymi (art. 9a ust. 2 Karty Nauczyciela – nie jest to stopień awansu zawodowego), a stopniami awansu, które mogą uzyskać w trakcie swojej kariery zawodowej, to stopień nauczyciela mianowanego (art. 9b ust. 1 Karty Nauczyciela) i nauczyciela dyplomowanego (art. 9b ust. 1a Karty Nauczyciela). Ta ścieżka awansu generalnie dotyczy osób rozpoczynających pracę w zawodzie lub nieposiadających stopnia awansu zawodowego (pomimo zatrudnienia na stanowisku nauczyciela przed dniem 1 września 2022 r.).
Analizując treść przepisów Karty Nauczyciela – w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 września 2022 r. – można dojść do wniosku, że stopień nauczyciela kontraktowego „zniknął”.
Jednakże poza samą Kartą Nauczyciela kwestie dotyczące awansu zawodowego nauczycieli reguluje – wspomniana wyżej – ustawa z 5 sierpnia 2022 r. W odniesieniu do sytuacji nauczycieli kontraktowych podstawowe znaczenia ma tutaj art. 10 tej ustawy.
Ust. 1 stanowi, że nauczyciele, którzy do dnia 31 sierpnia 2022 r. uzyskali stopień nauczyciela kontraktowego, lecz do tego dnia nie uzyskali stopnia nauczyciela mianowanego, stopień nauczyciela mianowanego uzyskują według przepisów dotychczasowych. Oznacza to, że nauczyciele kontraktowi odbywają staż na stopień nauczyciela mianowanego zgodnie z zasadami wynikającymi z treści Karty Nauczyciela, w brzmieniu sprzed 1 września 2022 r. (najprościej oprzeć się na brzmieniu wynikającym z tekstu jednolitego ogłoszonego w Dzienniku Ustaw z 2021 r. pod pozycją 1762) oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U. 2020 poz. 2200).
Taki stan funkcjonować będzie do dnia 31 sierpnia 2027 r. gdyż do tego dnia nauczyciele kontraktowi mogą ubiegać się o nadanie stopnia nauczyciela mianowanego na „starych zasadach” (art. 10 ust. 4 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r.). Po tym dopiero dniu – jeżeli nie uzyskają stopnia nauczyciela mianowanego – staną się nauczycielami początkującymi i będą musieli odbyć przygotowanie do zawodu nauczyciela (art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r.).
Ponadto należy zauważyć, że w treści ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. zamieszczone zostały również inne przepisy odnoszące się stricte do nauczycieli kontraktowych, tj. art. 17 i 18. Stanowią one, że stosunek pracy z nauczycielem, który przed dniem 1 września 2022 r. uzyskał stopień nauczyciela kontraktowego, lecz do tego dnia nie uzyskał stopnia nauczyciela mianowanego, nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, z wyjątkiem określonym w art. 10 ust. 7 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą (art. 17), zaś do celów płacowych (i wyłącznie do tych celów) nauczyciele kontraktowi są traktowani jak nauczyciele początkujący (co nie oznacza, że stali się nauczycielami początkującymi).
Zatem podsumowując pojęcie nauczyciela kontraktowego przestanie funkcjonować począwszy od dnia 1 września 2027 r. Do tego dnia nauczyciele posiadający ten stopień pozostają nauczycielami kontraktowymi ze wszystkimi związanymi z tym prawami.
